استان اردبیل علی رغم همه توانمندی‌ها هنوز نسبت به بسیاری از استان‌ها از لحاظ توسعه یافتگی وضعیت نامناسبی دارد. در خصوص توسعه نیافتگی استان دو نوع نگاه مردمی را می‌توان از یکدیگر متمایز نمود. برخی برای توسعه نیافتگی این منطقه به عوامل استانی از جمله بافت اجتماعی و فرهنگی مردم، نهادهای مسئول و نمایندگان و نبود ساختار اداری شایسته سالارانه و برخی به عوامل خارج از استان مثل تصمیمات دولتی و قوم گرایانه در پایتخت اشاره می‌کنند. جدا از این موارد به نظر می‌رسد ریشه بسیاری از مشکلات توسعه ای استان، نبود یک برنامه واحد و جامع است که تمام بخش ها و مناطق استان را در بر بگیرد. بدلیل اینکه پدیده توسعه قابل تقسیم به اجزای مختلف نیست و از ماهیتی یک پارچه برخوردار است؛ بنابراین رشد و توسعه همه جانبه تمام مناطق استان، امری ضروری و اجتناب ناپذیر است و عدم توسعه بخشی از استان باعث عقیم ماندن رشد و توسعه سایر مناطق می‌تواند بشود.
شهرستان خلخال از جمله مناطقی است که در گذشته مورد بی توجهی مسئولین وقت استانی قرار گرفته و اقدامی برای ایجاد زیرساخت‌های آن صورت نگرفته است. این شهرستان در جنوب استان واقع شده و از شرق به استان گیلان و از طرف جنوب به استان زنجان و از سمت غرب به شهرستان میانه محدود شده است؛ اما این موقعیت ژئوپلتیک مناسب، سود چندانی را نصیب اهالی این شهرستان نکرده است.
شغل اصلی مردم این منطقه کشاورزی و دامداری و پرورش زنبور عسل است و مهم‌ترین صنایع آن را صنایع دستی تشکیل می‌دهد. همچنین از چشم نوازترین مقاصد طبیعت گردی و از مهم‌ترین مناطق جنگلی استان محسوب می‌شود و یکی از مناطق مناسب رشد انواع گیاهان داروئی است. به طور کلی حوزه‌های مختلف معدنی، گردشگری، دامپروری و کشاورزی از جمله پتانسیل‌های بالقوه موجود در این شهرستان هستند.
چندی پیش یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی شهرستان خلخال بیان کرد که مردم خلخال به دلیل محرومیت شدید منطقه و عدم توجه مسئولین استانی درخواست الحاق به استان گیلان را مطرح کرده‌اند. این سخن واکنش‌های مختلفی را برانگیخت؛ اما ریشه‌یابی این مسئله بسیار مهم‌تر از اصل سخن است. با اینکه استان گیلان خودش با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند و اهالی شهرستان‌های آن از تبعیض بین شهرستان‌ها شاکی هستند، اما این گفته می‌توانست تلنگری باشد که توسعه استان را به دو دلیل فقط محدود به چند شهر نکنیم، دلیل نخست مربوط به اصول توسعه است و همانطور که ذکر شد باید تمام مناطق استان را دربرگیرد. دومین دلیل این است که مردم شهرستان‌های مختلف استان مسئولیت عدم توسعه نیافتگی منطقه خودشان را – به حق یا ناحق- بر عهده مسئولین پایتخت استان می‌دانند. همچنین به نظر می‌آید صدا و سیمای استانی نیز گوی سبقت را در نادیده گرفتن این شهرستان از مسئولین ربوده است.
اصلی‌ترین ضعف زیرساختی شهرستان خلخال راههای ارتباطی آن است. توسعه اقتصادی و اجتماعی این شهرستان مستلزم ایجاد راههای مناسب ارتباطی است. با اینکه شهرستان خلخال دارای طبیعت بکر و بی مانندی است، اما با وضعیت راههای ارتباطی آن نه امیدی به گردشگری آن خواهد بود و نه کشاورزی. با جاده‌های نا ایمن در زمستان‌های سرد و طولانی این شهرستان –حتی در سطح کل استان- نمی‌توان امیدی به جذب سرمایه گذاران داشت. در حقیقت سرمایه گذاری است که زمینه رشد و توسعه منطقه را فراهم می‌کند.
یکی دیگر از مشکلات این شهرستان، نرخ مهاجرفرستی بالای آن است و به نظر می‌آید اکثر آن‌ها، استان گیلان را مقصد خود انتخاب می‌کنند. این باعث نزدیکی مردم این دو منطقه به یکدیگر و ادعاهایی همانند ادعای الحاق به گیلان می‌شود. نیروی انسانی دو نقش را در زمینه توسعه ایفا می‌کند. اولاً با کاهش جمعیت بازارهای داخلی برای محصولات تولیدی آن قسمت کاهش خواهد یافت و موجب کاهش انگیزه تولید می‌شود؛ و ثانیاً با گسترش صنایع و نیاز آن به نیروی انسانی، نیروی انسانی ارزان قیمت در اختیار صنایع منطقه قرار نمی‌گیرد که این امر منجر به افزایش هزینه‌های تولید و کاهش سود تولیدکنندگان و در نتیجه کاهش انگیزه تولید می‌شود. علاوه بر این دو مورد، مشکلاتی دیگری نظیر نبود صنایع و کارخانه‌های مهم نیز گریبانگیر اهالی این منطقه است که عدم توجه به این مسائل نتیجه ای جز تشتت اجتماعی و از دست دادن انسجام بین مردم استان بدنبال نخواهد داشت.
بنابراین نگاه اقتصادی به صنعت توریسم این شهرستان، بهبود وضعیت حمل و نقل و شناساندن جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی آن، می تواتد از ابتدایی‌ترین گام‌ها برای توسعه این منطقه باشد و سهم به سزایی را در توسعه استان ایفا کند.
سخن آخر اینکه به نظر نگارنده یکی از بزرگ‌ترین مشکلات توسعه استان اردبیل، عدم داشتن مدیریت جامع و برنامه‌ریزی بلندمدت مسئولین است. یکی از عمده‌ترین مشکلات در این زمینه به‌کارگیری مدیریت سلیقه‌ای به‌جای مدیریت علمی می‌باشد و لذا اقدامات انجام‌شده توسط مدیریان قبلی وقتی با سلیقه مدیران جدید مطابقت نداشته باشد، نیمه‌تمام رها می‌شود و این موجب به هدر رفتن سرمایه ملی می‌شود. لذا امید است، طرح جامع گردشگری و بازرگانی و کشاورزی و … برای استان تدوین شود که شامل همه بخش‌ها و مناطق استان باشد و این طرح، کتاب راهنمای مسئولین استانی باشد.